Tag: individuele aansprakelijkheid

Groepsrollen

Leerlingen kunnen tijdens het groepswerk rollen krijgen. Ieder groepslid wordt zodoende verantwoordelijk voor een eigen taak. Dit structureert de bijdragen van groepsleden en maakt de kans dat een lid ‘meelift’ op de inspanningen van de andere groepsleden aanmerkelijk kleiner.

Schermafbeelding 2015-03-14 om 12.38.34 Schermafbeelding 2015-03-14 om 12.38.54

Kortom, er zijn veel rollen en bijbehorende taken te verzinnen. Welke rollen met welke taken worden ingezet hangt sterk af van het soort opdracht.

In elk geval moet gelden

  • Er is sprake van positieve wederzijdse afhankelijkheid.
  • De opdracht is zo geformuleerd dat leerlingen elkaar nodig hebben voor een
    goed resultaat.
  • Individuele aanspreekbaarheid.
  • Elk lid van de groep is aanspreekbaar op de eigen inbreng en op het
    groepsresultaat.
  • Er is sprake van directe interactie. De opdracht nodigt uit tot samenwerken en de opstelling is zodanig dat het de interactie bevordert.
  • Er wordt een beroep gedaan op sociaalcommunicatieve vaardigheden.
  • De noodzakelijke sociaalcommunicatieve vaardigheden zijn of worden expliciet
    aangeleerd en nabesproken.
  • Er is aandacht voor het groepsproces.
  • De samenwerkingsopdracht wordt nabesproken, zowel wat de inhoud betreft als
    het proces van samenwerken.

Expertgroepjes

Deze werkvorm is zeer geschikt als er veel informatie moet worden verwerkt en er een behoorlijk ingewikkelde opdracht is gegeven.

Werkwijze

  • Er is een centrale vraag of opdracht die meestal door de leerkracht wordt gesteld. De docent verdeelt deze complexe opdracht in net zo veel goede deelvragen/opdrachten als er nodig zijn voor elke groep.
  • De individuele leden van elke groep beantwoorden hun eigen deelopdracht. Zij zijn nu de expert voor dat deel van de opdracht binnen hun groep.
  • De expert presenteert nu zijn kennis aan de andere leden van de groep. Dit herhaalt zich voor de andere experts. Hierna is de hele groep expert geworden voor de gehele opdracht. De leerkracht controleert door willekeurige leden van verschillende groepen vragen te stellen.

    Variatie

    Een variant hierop is dat uit alle groepen de experts van dezelfde deelvraag eerst bij elkaar gaan zitten. Gezamenlijk tot een uitkomst komen en daarna weer in hun eigen groep gaan zitten waarna de uitwisseling weer op gang komt.

Genummerde hoofden tesamen

Werkwijze

  • Bij deze werkvorm krijgen alle leden van de groep een nummer of geven zich zelf een nummer. Hierna geeft de leerkracht de opdracht. Deze opdracht duurt bij deze werkvorm vaak wat langer maar de opdracht moet nog wel binnen het lesuur gedaan kunnen worden. De leerkracht geeft van tevoren aan dat een door de leerkracht aan te wijzen groepslid rapporteert over de opdracht.
  • De genummerde hoofden moeten nu eerst individueel aan het werk met de opdracht. Ze vergelijken hun antwoorden met elkaar en geven argumenten om tot een gezamenlijk antwoord te komen.
  • De leerkracht noemt nu de nummers op die betrokken worden bij de nabespreking. Elke leerling met het genoemde nummer geeft uitleg. Andere genoemde leerlingen mogen de eerste aanvullen.